โรคบาดทะยัก (Tetanus) เป็นโรคติดเชื้อที่เกิดจากแบคทีเรีย Clostridium tetani ซึ่งสามารถพบได้ทั่วไปในดิน ฝุ่น หรือมูลสัตว์ แบคทีเรียชนิดนี้สร้างสารพิษที่เรียกว่า "เทตาโนสแพสมิน" (Tetanospasmin) ซึ่งส่งผลกระทบต่อระบบประสาท ทำให้กล้ามเนื้อเกร็งตัวอย่างรุนแรง และเกิดอาการกระตุก

อาการของโรคบาดทะยัก

- กล้ามเนื้อเกร็งเริ่มจากกล้ามเนื้อขากรรไกร ทำให้ไม่สามารถอ้าปากได้ (เรียกว่า “ขากรรไกรแข็ง”)

- การเกร็งของกล้ามเนื้อคอและหน้าอก ทำให้หายใจลำบาก

- กล้ามเนื้อท้อง แขน และขาอาจเกร็งหรือชักกระตุก หากไม่รักษา อาจนำไปสู่การหยุดหายใจและเสียชีวิตได้

สาเหตุของการติดเชื้อ

- การติดเชื้อเกิดขึ้นเมื่อแบคทีเรียเข้าสู่ร่างกายผ่านบาดแผลหรือรอยขีดข่วน โดยเฉพาะบาดแผลที่ลึกหรือมีสิ่งสกปรกปนเปื้อน เช่น บาดแผลจากตะปูสนิม

- แผลจากการถูกของมีคมบาด

- การฉีดยาที่ไม่สะอาด

การป้องกัน

- การฉีดวัคซีนป้องกันบาดทะยัก (วัคซีน DTP) ซึ่งให้ภูมิคุ้มกันต่อบาดทะยัก คอตีบ และไอกรน เป็นวิธีการป้องกันที่ดีที่สุด โดยเด็กควรได้รับวัคซีนตั้งแต่ช่วงวัยทารก และมีการฉีดกระตุ้นเป็นระยะในช่วงวัยเด็กและผู้ใหญ่

- การทำแผลให้สะอาดและรักษาความสะอาดเป็นสิ่งสำคัญหากมีบาดแผล

การรักษา

- การรักษาผู้ป่วยที่เป็นบาดทะยักต้องใช้ยาต้านพิษบาดทะยัก (Tetanus Antitoxin) เพื่อต้านสารพิษที่แบคทีเรียสร้างขึ้น

- ให้ยาปฏิชีวนะเพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรีย

- การดูแลประคับประคอง เช่น การให้ยาคลายกล้ามเนื้อ การควบคุมการหายใจ